Het einde van het jaar nadert. Een mooi moment om te reflecteren op hoe afgelopen jaar voor je is geweest en vooruit te blikken op wat komen gaat. Reflecteren brengt je inzichten over wat het jaar heeft gebracht en wat je komend jaar belangrijk wilt maken. In deze reflectieguide nemen we je stap voor stap mee in hoe je terugblikt op afgelopen jaar, waardevolle lessen meeneemt en bewust het nieuwe jaar instapt.

Je vindt hieronder onze stappen en (bonus)tips voor reflecteren aan het einde van het jaar. Zoals je zo ziet is de aanpak vrij uitgebreid. Dat betekent dat je jezelf helemaal kunt onderdompelen, maar je kunt ook kiezen om er wat opdrachten uit te pikken. Net waar je behoefte aan hebt!

Voordat we beginnen – wat brengt reflecteren ons?
Anna: “Ik ben vaak geneigd een periode zoals een jaar als ‘leuk’ of ‘zwaar’ te beoordelen. Bewust stilstaan bij wat er allemaal is gebeurd, laat me echt anders kijken. Ik kan beter zien wat elke fase me heeft geleerd en voel me vervuld van alle mooie dingen die ik heb mogen meemaken. En intentioneel het nieuwe jaar ingaan, helpt me bewust (en soms ook onbewust) koers te houden.”

Marieke: “Het is zo makkelijk om door te rennen en van het één in het ander te rollen. Een moment van reflectie aan het einde van het jaar brengt me om te koesteren wat er is, bewust te kijken waar ik mee mag stoppen én te zien wat ik juist wél wil. Het helpt me daarmee om keuzes te maken die bij mij passen.“

Stap 0 – Voorbereiding
Als je besluit een reflectiemoment te doen dit jaar is het van toegevoegde waarde als je vooraf het reflectiemoment voorbereid:

1. Blok tijd in je agenda: het is vaak makkelijker om niet te reflecteren, dan wel te reflecteren. Dus blok hiervoor passende tijd in je agenda. Je kunt het zo lang als kort laten duren als je zelf wilt. Omdat dit gaat om een jaarreflectie kan het fijn zijn om er een paar uur of misschien zelfs een dag vooruit te trekken.
2. Zoek een passende locatie: om te kunnen uitzoomen en los te komen van het dagelijks leven helpt het om een fijne plek te zoeken voor je reflectie. Dit kan een inspirerende koffietent zijn of misschien zoek je wel een hutje op de hei. Die laatste is onze favoriet

Stap 1 – Jaar terugblikken
Blik terug op afgelopen jaar. Pak je fotogalerij op je telefoon, je agenda erbij en eventueel notitieboekjes. Maak een lijst van alle maanden in dat jaar. En schrijf per maand kort iets op over wat er in die maand gebeurde. Probeer zowel te omschrijven wat er gebeurde als hoe je je toen voelde. Je kan het zo lang maken als je zelf wilt, maar denk aan 2 tot 4 alinea’s per maand.

Stap 2 – Inzichten per maand
Lees de reflectie van de vorige stap terug en ontdek welke inzichten en lessen je haalt uit elke maand. Schrijf per maand je inzichten op. Wat neem je mee uit elke maand? Wat heb je geleerd?

Stap 3 – Reflectie per categorie
Reflecteer op de categorieën die voor jou belangrijk zijn. Wat heb je gedaan? En wat juist niet? Waar ben je blij en tevreden mee? Wat had er anders gekund?

Categorieën waar je aan kan denken:

• Betekenisvolle bijdrage
• Werk & carrière
• Sociaal leven
• Relatie & gezin
• Persoonlijke ontwikkeling
• Spirituele ontwikkeling
• Gezondheid & lichaam
• Plezier
• Financiën

Stap 4 – Reflectievragen
Naast een reflectie per maand en categorie, kunnen onderstaande vragen je net weer op andere inzichten brengen:

1. Wat gaf je het meest het gevoel dat je leefde dit jaar?
2. Hoe verraste je jezelf afgelopen jaar?
3. Van wat had je spijt dit jaar?
4. Wat liet je het hardste huilen dit jaar?
5. Waar was je het meest dankbaar voor dit jaar?
6. Wat heb je dit jaar bereikt waar je trots op bent?
7. Hoe was dit anders dan vorig jaar? Wat was er fijner, wat was er minder?
8. Waar had je meer tijd aan willen besteden dit jaar?
9. Wat mag je loslaten van dit jaar?
10. Als je terug kon gaan naar de eerste dag van afgelopen jaar om jezelf een advies te geven, welk advies zou dat zijn?
11. Hoe ben je dit jaar gegroeid als persoon?
12. Wat is het belangrijkste dat je leerde dit jaar?

Stap 5 – Vooruitkijken naar komend jaar
Vanuit de inzichten van afgelopen jaar bewegen we naar komend jaar. Wat wil je met komend jaar? Wat is je intentie? Wat zijn je doelen? Waar wil je eind van het jaar staan?

Vragen die je jezelf kan stellen:

• Waar wil je komend jaar aandacht aan besteden?
• Welke plannen of intenties heb je voor komend jaar?
• Als je kijkt naar de categorieën uit stap 3, wat zou je dan voor elke categorie het allerliefste willen?
• Waar wil je staan aan het eind van volgend jaar? Waar ben je dan trots op? Hoe voel je je dan?
• Wie ben jij als persoon aan het eind van volgend jaar? Wat kan je dan? Hoe doe je dan?
• Hoe zou je jouw nieuwe jaar in een aantal woorden/een zin omschrijven?

Stap 6 – Globale planning en concrete acties
Als je kijkt naar je ideeën en plannen voor komend jaar. Wat is dan jouw globale jaarplanning? Wat wil je wanneer doen? Vervolgens maak je voor Q1 een gedetailleerd plan. Voor de overige kwartalen werkt een globale schets van wat je wilt.

Welke concrete acties komen eruit? En wat kun je wanneer doen?

Bonusstap 7 – Woord van het jaar
Het kan helpen om een “woord van het jaar” te kiezen. Het is een woord dat je herinnert aan jouw doel of intentie voor het nieuwe jaar.

Marieke had een paar jaar geleden als woord “spelen”. Op allerlei kleine manieren gaf ze zichzelf daarmee toestemming om haar perfectionisme achterwege te laten en te proberen, te experimenteren en gewoon te doen. Het uitte zich door tijdens een lucnhwandeling spontaan te schommelen, dansjes te doen in de woonkamer, nieuwe werkvormen in onze workshops proberen, kwetsbare LinkedIn-posts plaatsen en DJ’en op een bruiloft. En het bracht vooral heel veel meer plezier!

Als je zo tussen je oogharen terugblikt op afgelopen jaar. Welk woord komt er dan in jou op wat je jezelf zou gunnen? Wat wil je jezelf meegeven?

Soms komt je woord van het jaar niet gelijk omhoog. Je hoeft het vinden ervan ook niet te forceren. Pruttel er eens over en maak dan een keuze. En kijk maar eens wat het woord dit jaar met je doet.

Bonusstap 8 – Vision board
Om je intenties en doelen te realiseren kan het helpen een vision board te maken. Een vision board is een visuele weergave van je wensen, intenties, dromen, doelen en verlangens. Je kunt zowel digitaal als op papier werken.

Het idee is simpel:

• Je begint met een blanco canvas, verzamelt alles wat je aanspreekt en dat breng je samen tot jouw vision board.
• Je kunt denken aan plaatjes van Pinterest en uit tijdschriften, maar ook kleine objecten (veertjes, schelpjes) of tekeningen en geschreven tekst kunnen leuk zijn om mee te werken.
• Je kunt gericht zoeken, of je juist laten leiden door alles wat je aanspreekt er later betekenis aan geven. Maak het zo bont als je zelf wil en laat je creativiteit lekker de vrije loop gaan als je daar zin in hebt.

Is je vision board af? Zorg er dan voor dat je er regelmatig naar kijkt. Bijvoorbeeld door het op een plek in huis te hangen waar je elke dag even langs loopt, of het als screensaver op je laptop of telefoon te gebruiken.  

Tot slot
We hopen dat deze reflectiegids je heeft geholpen met het terugblikken op afgelopen jaar én het vooruitblikken op het jaar wat gaat komen.

Laat je ons weten hoe het reflecteren voor je was? Dat vinden we heel leuk!